Iedereen voelt het: in het contact met andere mensen worden we op dit moment erg op onszelf teruggeworpen. Er zit een scherm tussen of een afstand van tenminste anderhalve meter. De persoonlijke en intieme communicatie die er op fysiek niveau wel kon zijn tussen familie, vrienden, kennissen en dierbaren, is door het virus aan banden gelegd. En dat doet wat met je manier van praten met elkaar. Ik merk dat ik steeds meer moeite krijg om de gesprekken via Whats App, videobellen of op fysieke anderhalve meter afstand niet te laten kleuren door mijn eigen percepties. En ik weet inmiddels hoe dat komt. Ik mis de lichaamstaal!
Ik voel zoveel meer helderheid en verbinding in de alledaagse communicatie als ik me ook kan richten op non-verbale signalen. Als hooggevoelig iemand heb ik daar sowieso een enorme antenne voor. Nu moet ik het doen met ‘koude’ woorden op een schermpje of een 'afstandelijk' videogesprek. En in enkele gevallen, want ik zie net als vele anderen, weinig mensen, een fysieke afstand van tenminste anderhalve meter.
Toen ik het thema non-verbale communicatie ging opzoeken op internet, bleek des te meer hoe belangrijk lichaamstaal is. Negentig procent van onze communicatie bestaat uit lichaamstaal. Uit wat je onbewust opvangt aan lichamelijke signalen van de ander terwijl je in gesprek bent. Onbewuste natuurlijk taal zendt onze echte gevoelens en bedoelingen uit en die geven vaak de doorslag in de menselijke communicatie. Mensen reageren op non-verbale signalen en tekens onbewust meer dan op verbale tekens. En wanneer non-verbale signalen en woorden overeenkomen, verhoogt dit het vertrouwen tussen mensen. Het geeft duidelijkheid en meer verbinding. Wanneer dit niet zo is, genereert dit spanning, wantrouwen en verwarring.
En precies dat laatste, daar heb ik last van. Ik ben gewend om in het fysieke contact met anderen veel te ‘scannen’ en af te lezen aan non-verbale signalen. Ik kan vanuit die basis veel meer voelen wat een ander bedoelt en neem dat mee in mijn reacties. Ik voel achter de woorden zeg maar. Ik merk nu, met het scherm ertussen (hoe gezellig ook soms) dat ik in de communicatie met mijn dierbaren die signalen minder opvang en dat ik daardoor onbewust ga invullen vanuit mijn eigen perceptie. Het roept onbedoeld emoties op die niet altijd even leuk zijn.
En dus kan het gebeuren dat de woorden van een ander in deze tijd veel sneller een persoonlijk pijnpunt raken. Er door een bepaalde uitspraak zomaar een oud zeer boven komt drijven. Ik hoor het meer. Het lijkt wel of we door het op onszelf teruggeworpen zijn in rap tempo verschillende lagen van oude pijnen en andere zielswonden mogen aankijken. Sommige pijnen dachten we allang verwerkt te hebben. Niet dus. Een virus is er voor nodig om daar nu eens korte metten mee te maken
blijkbaar.
Soms echt niet leuk, kan ik zeggen uit eigen ervaring. Toch biedt het ook de mogelijkheid voor zelfreflectie. Voor in stilte naar binnen te keren en te voelen waar de schoen wringt zonder afgeleid te worden door dagelijkse hectiek en beslommeringen. Ik denk dat we deze bijzondere tijd krijgen om onszelf nog even diep in de ogen te kijken, te helen wat we nog moeten helen en dat we dan schoongespoeld aan een nieuwe toekomst mogen beginnen.